maandag 9 december 2013

Godfried Bomans

Godfried Bomans
Aan de Bierkade te Den Haag laat Godfried Bomans op 2 maart 1913 voor het eerst van zich horen. Maar het gezin Bomans verhuist een half jaar later naar Haarlem. Bomans krijgt een strenge opvoeding. Hij schrijft daarover: "Het voordeel van een Spartaanse en gevoelsarme opvoeding is dat alles later meevalt en steeds feestelijker wordt, maar het nadeel is ook niet mis. Je houdt je hele leven de trekken van een jongetje dat lief gevonden wil worden". Zijn strenge en afstandelijke opvoeding bepaalt mede zijn ontwikkeling.
Ook het rooms-katholieke geloof is van invloed. Bomans bewaart goede herinneringen aan de kerkelijke geborgenheid. Een geborgenheid die hij ook in zijn latere leven zal blijven zoeken. Nochtans verzet hij zich tegen het gezagsgetrouw aannemen van zaken die tegen het gezond verstand indruisen. In zijn laatste levensjaren maakt hij zich de tolk van het katholieke volksdeel door hun problemen helder te verwoorden en die tot juiste proporties terug te brengen.
Reeds in zijn schooltijd heeft Bomans literaire belangstelling; is redacteur van diverse schoolkranten en publiceert korte verhalen. In 1932 schrijft hij het kolderdrama Bloed en liefde, dat in 1937 uitgegeven zal worden.Het is een aanzet tot de karakteristieke ‘Bomansiaanse humor’, die met ironie en komisch aandoende archaïsmen bestaande genres als sprookje, melodrama, biografie en detectiveverhaal parodieert. De opvoering in de Jans Schouwburg te Haarlem is een triomf. Ook nu nog is het stuk een topper bij amateurtoneelgezelschappen.
In 1933 gaat Bomans rechten studeren te Amsterdam en wordt redacteur van het rooms-katholieke studentenblad De Dijk. Hierin publiceert hij gedichten, kritieken en korte verhalen. Enkele verhalen beschrijven de herinneringen van een oud-minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Zij leiden tot zijn erkende literaire debuut: De memoires of gedenkschriften van Mr. P. Bas, dat december 1936 in boekvorm verschijnt. Invloeden van Charles Dickens en Hildebrand (Camera Obscura) zijn onmiskenbaar aanwezig. Het leven in Amsterdam bevalt hem niet. De sfeer is hem te kil, niet knus genoeg. In 1939 breekt hij zijn studie abrupt af en reist naar Nijmegen teneinde daar psychologie te gaan studeren. Ondanks de eerste oorlogsjaren, voelt hij zich in deze ‘katholieke’ stad meteen thuis. Hij leert daar zijn echtgenote kennen en schrijft er zijn meest succesvolle boek Erik of het klein insectenboek. In het eerste jaar komen tien (!) drukken uit. De studie mislukt daarentegen en in 1943 keert hij terug naar Haarlem.
Vanaf 1946 publiceert Bomans met grote regelmaat ( Sprookjes, Kopstukken, Buitelingen...). Het succes is groot, hetgeen vooral te danken is aan zijn humoristische en daardoor relativerende benadering van maatschappelijke problemen. Men gaat gebukt onder de nasleep van de oorlog, maar Bomans stemt weer tot vrolijkheid. "Humor is overwonnen droefheid", zegt hij. Bij Elseviers Weekbladen De Volkskrant (waarin hij met de tekenaar Carol Voges de strip Pa Pinkelman doet verschijnen) wordt hij redacteur. Elke dag schrijft hij een column en is daarmee een pionier van dit genre in Nederland.
Als radio en televisie hem vragen in programma's op te treden, neemt hij deze verzoeken graag aan. Allengs wordt hij een 'bekende Nederlander'. De daaraan verbonden nadelen treden echter ook op. Men dringt onophoudelijk aan en Bomans kan geen 'nee' zeggen. In 1971 bivakkeert Bomans op uitnodiging van VARA en AVRO een week alleen op het onbewoond waddeneiland Rottumerplaat, reist Vlaanderen rond om bekende Vlamingen te interviewen voor de BRT, gaat naar Engeland op zoek naar spoken voor de NCRV, houdt een vraaggesprek (zijn laatste!) met Johan Cruyff, blijft dagelijks schrijven... De vermoeienissen eisen echter hun tol. Op 22 december 1971 overlijdt Godfried Bomans aan de gevolgen van een hartaanval.
Hij heeft dan meer dan 60 boektitels op zijn naam staan en is bijzonder populair. Bomans was veelzijdig, had vele gezichten en speelde allerlei rollen. Het valt nauwelijks uit te maken of hij een humorist was die ernstig wilde zijn, of een ernstig mens die voor humorist speelde. Humor is in elk geval wèl een van zijn opvallendste kenmerken.

zondag 8 december 2013

Lofrede

Wat begon als weer een boek dat verplicht gelezen diende te worden werd al snel mijn favoriete boek van het jaar. Al na een paar bladzijdes kon ik het niet meer wegleggen vanwege de prachtige wijze waarop Godfried Bomans dit boek heeft geschreven. Geen enkele zin is saai, alles loopt vloeiend over en de woordkeuze is werkelijk subliem.
                Niet alleen de schrijfstijl is uitstekend, ook bij de inhoud lik je je vingers af. De manier waarop Bomans het hedendaagse materialisme beschrijft, is nog nooit eerder vertoond. Hoe de schrijver je langzaam laat beseffen dat de insectenwereld niet zoveel verschilt van de onze en dat de honing eigenlijk geld voorstelt, dit is erg intrigerend. 
                Als laatste is er dan nog de humor die in elke alinea terugkomt. Ik heb denk ik nog nooit zo vaak, veel en hard gelachen als tijdens het lezen van dit kunstwerk. Ik noem het expres een kunstwerk, simpelweg boek zeggen doet geen eer aan de grootsheid van deze creatie.
                Al met al kan ik ‘Erik of het klein insectenboek’ iedereen aanraden. Van kinderen die net kunnen lezen tot ouderen die alles al meegemaakt hebben. Jong en oud zullen verbijsterd staan van dit boek. Als ik het in twee woorden zou moeten omschrijven: absoluut fantastisch.

Keuzeopdracht A, reclame Erik of het Klein Insectenboek


Luggage Rack

Bagagedrager - Gers Pardoel
Spring maar achter op bij mij, achter op me fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets.
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg,
en ik weet nog niet waar naar toe, maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg.

Uh ik ken je nog niet maar je lijkt op Barbie
En het zou kunnen liggen aan die 5 Bacardi
Maar ik denk dat het ligt aan je mooie face,
aan die mooie en o zo grote reet
En ik hoop dat je past op mn bagagedrager,
want ik heb een nieuwe fiets, ik ben een ragemaker
En ik zet die trend, skip die trend, 
spring maar op mn meidenfiets we gaan naar huis toe samen.
Onderweg vertelde ik wat je van mij wil horen
je zat aan de bar en wilde scoren,
ben gevallen voor je ogen en je sexy stijl,
je lijkt de vrouwelijke Gerssie wel, 
en de volgende morgen en het was niet te geloven,
die chick die was weg en had me voor gelogen, 
en ik had dr nog wel zo lekker genomen,
maar eindstand ze had me fiets gestolen

Spring maar achter op bij mij, achter op mn fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets.
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg,
en ik weet nog niet waar naar toe, maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg.

Uh ik ken je nog niet, maar je lijkt op Nikki,
en het zou kunnen liggen aan die vijftien whisky.
Je kleding is roze met blauw als fristi, 
en je heupen zijn sexy in die strakke skinny.
Misschien is het een idee om hier weg te gaan
naar een plek ergens hier ver vandaan, 
naar Parijs of naar Rome of naar Milaan. 
Of als ET op de fiets helemaal naar de maan.
Onderweg vertel ik jou wat je niet wil horen.
Want dat is wie ik door de jaren heen ben geworden,
nu ben ik oprecht, en heb het beste voor je,
het beste met je voor is soms slecht te verwoorden, 
als ik maar met je kan zijn, de rest kan me niet schelen. 
Zij waren nep en ze wilden me breken, 
en jij past precies op mn bagagedrager 
en dat is dus wel gebleken.

Spring maar achter op bij mij, achter op mn fiets
En ik weet nog niet waar we naartoe gaan samen, maar dat boeit me ook helemaal niets.
En spring maar achterop bij mij, dan gaan we samen weg,
en ik weet nog niet waar naar toe, maar dat maakt niet uit want ik weet wel de weg.




Luggage Rack 
Hop on on the back of me, on the back of my bike
And I don't know yet where we're going but there won't be anything alike
Hop on on the back of me, then we're together gone,
And I don't yet know where we're heading but it is okay as long as we ain't wrong

 I don't know you yet but you look like Barbie
And that may be caused by those 5 Bacardi
But I think that it is your lovely face
and your lovely and o big-ass ass
And I hope that you fit on my luggage rack
Cuz I  have a new bike, I am a real big Jack
And I did that trend, hit that trend
Hop on on my bike then we go home together
On the go I told you what you wanted to hear
You stayed at the bar and you wanted beer
Fell for your eyes and sexy style
You look like the Gerssie smile
And the next morning it wasn't  true
that chick was gone and screw me through
And while we banged in a way I liked
In the end she had stolen my bike

 Hop on on the back of me, on the back of my bike
And I don't know yet where we're going but there won't be anything alike
Hop on on the back of me, then we're together gone,
And I don't yet know where we're heading but it is okay as long as we ain't wrong

I don’t have a clue why, but you look like Nikki
But I think it’s because of those 7 whisky  
Your clothes are pink and blue, so sexy
And hips look so curvy and that too tight skinny
Maybe there is somewhere we can go to, he
Perhaps to a place very far away
To Paris, or Rome or any other place
Or otherwise just like E.T. all way to space
On the way I tell you things you don’t want to hear
Some thoughts I had in the past that you can’t bear
Now I’m sincere and want the best for you
The definition of the best you won’t find in a zoo
As long as I can be with you, I don’t care about the rest
They were fake and wanted to break my chest
And you just fit on the back of my bike
And that ain't a sike

Hop on on the back of me, on the back of my bike 
And I don't know yet where we're going but there won't be anything alike 
Hop on on the back of me, then we're together gone, 
And I don't yet know where we're heading but it is okay as long as we ain't wrong

Vertaald door Jesse en Senne